Ambrozija je veoma invazivna biljka, a njen polen je izrazito jak alergen. Iz godine u godinu povećavaju se površine koje ovaj korov zauzima. Istovremeno, raste i broj ljudi koji su osetljivi na polen ove biljke i kod kojih su izražene alergijske reakcije. O tome kako ambrozija utiče na disajne puteve razgovarali smo sa doktorkom Dubravkom Medić, pneumoftiziologom Specijalne bolnice za plućne bolesti Zrenjanin. Na koji način se suzbija ova korovska biljka proveravali smo u Ciklonizaciji, kompaniji kojoj je grad Zrenjanin poverio ovaj i te kako važan posao.
Kako se prepoznaje alergija na ambroziju?
dr Dubravka Medić: Alergija na ambroziju se najčešće manifestuje simptomima alergijskog rinitisa i konjuktivitisa – kijanjem, curenjem iz nosa, nosnom opstrukcijom, svrabom očiju, nosa, ušiju i grla, suzenjem očiju, alergijskim promenama na koži. Teži oblici uključuju alergijsku astmu koja se manifestuje simptomima u vidu kašlja, gušenja, otežanog disanja, sviranja u grudima. Pored toga javljaju se i glavobolja, nesanica. Tegobe su sezonske. Javljaju se sredinom leta do kasne jeseni i vezane su za visoke koncentracije polena ambrozije u vazduhu.
Koje simptome ne treba nikako zanemarivati?
dr Dubravka Medić: Pri pojavi prvih simptoma alergije na polen ambrozije pacijenti treba da se jave lekaru da bi se uradila dalja dijagnostika i ordinirala terapija. Pacijenti sa već potvrđenom senzibilizacijom na polen ambrozije i dijagnostikovanim alergijskim rinitisom ili alergijskom astmom treba da uzimaju preporučenu terapiju pre sezone polinacije da bi pripremili sluzokožu gornjih i donjih disajnih puteva na prisustvo ovog aslergena.
Ambrozija značajno može da utiče na kvalitet života ljudi koji su na nju alergični
Šta ambrozija radi disajnim putevima?
dr Dubravka Medić: Ambrozija kao najjači polenski alergen kod preosetljivih osoba izaziva upalu sluzokože gornjih disajnih puteva, kod alergijskog rinitisa i hroničnu upalu donjih disajnih puteva kod alergijske astme izazvanu preteranim odgovorom imunološkog sistema na alergene iz spoljašnje sredine u ovom slučaju polen ambrozije.
Koliko alergija na ambroziju može da bude opasna?
dr Dubravka Medić: Iako su simptomi alergije na polen korova, od kojih je načešća senzibilizacija na polen ambrozije, pretežno blagi, mogu značajno uticati na kvalitet života pacijenata. Pravovremenim koriščenjem terapije i smanjenjem izlaganja polenu uspešno se mogu kontrolisati simptomi alergije i sprečiti pojavu težih simptoma.
Za koje pacijente je amrozija kobna?
dr Dubravka Medić: Pacijenti sa alergijskim rinitisom, alergijskom astmom treba redovno da koriste terapiju prema određenom planu lečenja. U suprotnom su u riziku od čestih pogoršanja bolesti koja se teže stavljaju pod kontrolu. Kako su alergijski rhinitis i alergijska astma često udruženi i smatraju se bolestima jednog disajnog puta potrebno je istovremeno lečenje oba klinička entiteta.
Da li se iz godine u godinu povećava broj onih koji pate od simptoma izazvanih uticajem ambrozije?
dr Dubravka Medić: Pojava alergije na ambroziju poslednjih godina je u konstanstnom porastu zbog klimatskih promena, aerozagađenja kao i sve veće koncentracije polena ambrozije u vazduhu. Za to su veoma važne mere suzbijanja ambrozije, praćenja kalendara polinacije. Kao i korišćenje opštih mera prevencije – smanjenjem izlaganja alergenu i korišćenje preventivne terapije.
Koji periodi u godini su najkritičniji kada je u pitanju ambrozija?
dr Dubravka Medić: Polen ambrozije se javlja u prvim danima avgusta. Nakon nekoliko dana dostiže dovoljno visoku koncentraciju da izazove kliničke simptome. Sezona cvetanja polena ambrozije traje do oktobra pri čemu je najveća koncentracija krajem avgusta i tokom septembra.
Četvrtina stanovništva pati od nekog vida alergije
Koliko u Zrenjaninu ima registrovanih ljudi kojima ambrozija stvara ozbiljne probleme?
dr Dubravka Medić: Alergijske bolesti imaju trend porasta. Smatra se da oko 25% stanovništva pati od nekog vida alergije od čega je više od 10 % alergično na polene. Čak 60% polenskih alergija je alergija na ambroziju.
Kako se leči ovaj problem?
dr Dubravka Medić: Sve alergijske bolesti, pa i alergijske bolesti izazvane senzibilizacijom na polen ambrozije se moraju pravovremeno terapijski tretirati. I to nekoliko nedelja pre očekivane sezone pojave alergena. U terapiji se koriste lokalni – topički kortikosteroidi: intranazalni ili inhalacioni koji imaju lokalno protivupalno dejstvo, preveniraju i otklanjaju simptome alergije, bez sistemskih efekata. Koriste se i antihistaminici, antileukotrijeni, imunoterapija.
Da li je i koliko ova godina posebno opasna za ljude koji su alergični na ambroziju, a kada znamo da imamo korona virus?
dr Dubravka Medić: Ove godine sezona alergije na polen ambrozije dolazi u toku pandemije Covid 19. Iako alergijske bolesti nisu rizikofaktor za SARS CoV 2 infekciju potrebno je nastaviti sa redovnim korišćenjem terapije uz postizanje i održavanje dobre kontrole bolesti.
Da li i koliko njima maske pomažu ili im stvaraju dodatne probleme sa disanjem?
dr Dubravka Medić: Maske koje se koriste za sprečavanje širenja virusa Covid 19, takođe, pomažu osobama koje imaju alergiju na polene. Maske filtriraju većinu polena jer su oni veće čestice od virusa.
Ambrozija je u Zrenjaninu mehanički uklanjana krajem avgusta
„Ambrozija je biljka čiji polen je izuzetno jak alergen, a suzbija se na dva načina. Mehaničkim putem, što podrazumeva uništavanje ove biljke mehaničkim košenjem (ručno – trimerima ili mašinski – traktorima). I hemijskim putem, što podrazumeva korištenje biljnih herbicida koji dovode do sušenja ove alergijske biljke. Na teritoriji Grada Zrenjanina primenjena su oba pristupa. Tretmani ambrozije hemijskim i mehaničkim putem rađeni su na javnim površinama uz naselja, unutar samih naselja, u atarskom pojasu oko naselja, na kanalima, barama, deponijama, uz saobraćajnice, na zelenim površinama na kojima je prethodnim monitoringom utvrđeno prisustvo ambrozije”, kažu u kompaniji Ciklonizacija.
“Ambrozija se suzbija u periodu od proleća do jeseni. Klijanje ambrozije počinje u rano proleće i zavisi od hidrometeoroloških prilika i temperature vazduha koja treba da bude iznad 20 stepeni. Sa pojavom ambrozije u stadijumu razvoja do 20 centimetra pristupa se hemijskom tretmanu. Tretiranjem totalnim herbicidima koji ovu biljku osuše do korena. Kada biljka preraste visinu od 20 centimetara radi se mehaničko uklanjanje ove biljke sa njenog staništa. Ambrozija je intenzivni korov. Sama održava vitalnost u zemljištu i do 40 godina. Rasprostranjena je na teritoriji Grada Zrenjanina bilo da se radi o unutrašnjosti naselja ili o atarskom pojasu oko naselja. Najveći problem u suzbijanju ove alergijske biljke predstavljaju privatni posedi koji su zarasli u ambroziju, a na čije su uklanjanje oabvezani vlasnici tih parcela“, dodaju u ovoj kompaniji.
Najveći problem je ambrozija koja raste na parcelama privatnih vlasnika koji su dužni da je uklanjaju
Uprkos suzbijanju, ambozija iz godine u godinu zauzima sve veće površine.
„Cela površina Vojvodine i Panonske nizije generalno je infestirana ambrozijom. Reč je o invazivnoj biljci koja se izuzetno lako i brzo širi. Sekundarna poljoprivreda pospešuje širenje ove biljke i imamo trend povećanja površina pod ambrozijom. Generalno, mesta na kojima se redovno izvode tretmani protiv ove alergene biljke u okviru sistematske zaštite zdravlja građana od ambrozijemogu da drže njenu rasprostranjenost na biološkom minimumu, dok površine oko naselja koje se ne tretiraju beleže sve veću infestaciju ambrozijom“, ističu u kompaniji Ciklonizacija.
„Grad Zrenjanin spada u svega nekoliko lokalnih samouprava u Vojvodini i Srbiji koje primenjuju najsavremeniji pristup u zaštiti zdravlja građana od ambrozije. „Ciklonizacija“, u saradnji sa gradskom upravom, izvodi daljinsku detekciju ambrozije, a reč je o snimanju velikih površina iz helikoptera multispektralnom kamerom. Na ovaj način se vrlo precizno detektuje ambrozija i u dubini parcela i na nepristupačnim prostorima. A ne samo uz puteve i po obodima parcela. Ovo je dovelo do detektovanja većih površina pod ambrozijom i do sveobuhvatnog i sistemskog suzbijanja ovog korova. Naravno, da ponovimo, najveći problem u suzbijanju ambrozije i dalje predstavljaju zakorovljene privatne lokacije, koje bi trebalo da održavaju njihovi vlasnici“, navode u ovoj kompaniji.
Fotografije ambrozije ustupila Ciklonizacija AD
.gif)
.gif)
