Opština Sečanj je jedna od nerazvijenijih lokalnih samouprava u Srbiji. Najveći problemi ove opštine jesu odliv stanovništva i propali kombinati koji su tu nekada poslovali. Ova opština se delom svoje teritorije oslanja na granicu sa Rumunijom. Ali, za sada se čini da joj to što je tik uz Evropsku uniju i ne ide mnogo u prilog. Stanovnici se uglavnom bave poljoprivredom, pretežno ratarstvom, a ima i stočara. Najvažniji zadatak čelnika opštine Sečanj jeste da zadrže mlade koji sve više napuštaju svoje domove. Kada je reč o poljoprivredi, prioriteti su navodnjavanje i komasacija, ali i eventualna promena strukture proizvodnje.
Opština Sečanj spada u treću kategoriju nerazvijenosti opština u Srbiji. Ovoj opštini pripada 11 naseljenih mesta. Najveći problem je odlazak mladih.
“2001. godine na teritoriji ove opštine živelo je 16.400 stanovnika. Deset godina kasnije ova cifra je pala na 13.200. Izgubljeno je jedno selo veličine naseljenog mesta Jaša Tomić. Uzrok ovakve situacije je, pre svega, propadanje kombinata zbog neuspešnih privatizacija. Nekadašnji „Grmeč“ iz Krajišnika hranio je 400 porodica. Sada je tamo zaposleno 40 radnika. Ne treba zaboraviti ni „Zelengoru“, ni „Mira Popara“. Privatnici su postali vlasnici nekadašnjih velikih kombinata. Oni, za sadašnje uslove, zapošljavaju značajan broj ljudi. Doduše, mnogo manje u odnosu na velike kombinate”, počinje priču Predrag Rađenović, predsednik opštine Sečanj.
“Želimo da renoviramo školu u Konaku”
Prvi čovek opštine Sečanj kaže da čine sve kako bi deca kojih je, istina, sve manje, imala adekvatne uslove za školovanje.
“Na primer, u Konaku, od predškolskog uzrasta do osmog razreda osnovne škole ima 65-oro dece. I pored tako malog nataliteta, sredili smo sve škole. Posebna mi je želja da školu u Konaku, koja se nalazi u dvorcu, spomeniku kulture koji je pod zaštitom države, renoviramo. Pokušavamo da zaustavimo odliv mladih ljudi. Prošle godine smo finansijski pomogli šest bračnih parova kojima je bio potreban novac za vantelesnu oplodnju. I ove godine ćemo nastaviti tu akciju. Bez dece nema ni opstanka. Ali, bez ozbiljnog plana države ne možemo da zadržimo ljude na selu. Mi sa našim budžetom od 530 miliona ne možemo mnogo da učinimo”, kaže Rađenović.
Prosečna starost stanovnika opštine Sečanj je velika. Kako bi zadržali mlade i eventualno privukli nove stanovnike, u opštini imaju planove za izgradnju nove i poboljšanje postojeće infrastrukture.
“Ponosni smo što možemo da kažemo da u svakom selu rade zdravstvena ambulanta i apoteka. Iz 2010. godine ostao je nedovršen projekat po kojem sve ulice u selima trebale da budu asfaltirane. U Upravi za kapitalna ulaganja Vojvodine u toku je javni konkurs. Postojeći projekat prilagođen je sadašnjim propisima i očekujemo oko 75 miliona dinara po osnovu konkursa. Za ovu godinu, za uređenje atarskih puteva predviđeno je 15.600.000 dinara iz opštinske kase i isto toliko sredstava pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo. U planu je i uređenje „divljih“ smetlišta”, ističe Rađenović.
U narednih desetak godina trebalo bi da se uradi komasacija
“U toku je i izrada programa komasacije za katastarske opštine Banatska Dubica, Jarkovac, Neuzina i Krajišnik. U ovoj i u narednoj godini imaćemo urađene planove za sve katastarske opštine kako bismo ušli u postupak komasacije, koji nije jednostavan jer traje tri godine. Uz to, nije nimalo jeftin, a potrebna je i saradnja meštana. Država je obezbedila novac, lokalna samouprava ima dobru volju i svi treba da se složimo. Za komasaciju je obezbeđeno 11.000.000 dinara, a isto toliko treba da dobijemo od resornog sekretarijata. Cilj nam je da svaka katastarska opština ove lokalne samouprave ima urađen plan komasacije do kraja ove godine”, dodaje naš sagovornik.
Komasacija je složen proces. Zbog toga će, kažu nadležni, morati da se radi po fazama.
“Reč je o dugotrajanom poslu koji će se realizovati u narednih desetak godina. Značaj komasacije je nesporan. Njime se parcele ukrupnjavaju i stavljaju u funkciju navodnjavanja. U toku je edukacija lokalnog stanovništva o višestrukim koristima komasacije. Usitnjenost poseda je najizraženija u Jarkovcu i Banatskoj Dubici. Ukoliko se dogovorimo sa poljoprivrednicima da radimo komasaciju, dobićemo izvanredne rezultate, prvenstveno, zbog ukrupnjavanja poseda, ali i nekih drugih troškova koji idu uz to. Mislim na konkurisanje kod republičkih, pokrajinskih i lokalnih fondova. Idemo ka tome da budemo spremni za sve konkurse kako bi izvukli što više sredstava. Mislim i na IPARD. Ne želimo da dođemo u situaciju da po završetku tih programa iskoristimo svega 12 odsto sredstava poput Rumuna ili 20 procenata kao što su uradili Hrvati”, objašnjava Slobodan Repac, pomoćnik predsednika opštine.
“Ne želimo da IPARD ostane neiskorišćen, ali nam fale stručnjaci”
Kao ni mnogim lokalnim samoupravama, ni opštini Sečanj ne ide na ruku odluka Vlade Srbije kojom se zabranjuje zapošljavanje u javnom sektoru.
“Evo, sada imamo potrebu da u Odeljenju za poljoprivredu zaposlimo bar dva čoveka, i to poljoprivredna inženjera. Počeo je i IPARD koji će trajati bar desetak godina. Za to nam je, na primer, neophodan bar jedan zaposleni koji će svakodnevno biti na usluzi poljoprivrednim proizvođačima koji žele da konkurišu na neki od poziva ovog programa. Da im pomogne oko dokumentacije. Novac koji se dobija putem tih subvencija je vrlo kvalitetan, a naša opština je žedna tih para. Pogotovo ako se zna da su nacionalne subvencije sa 14.000 dinara po hektaru sada svedene na 4.000. To je jako malo i ratarstvo je zbog toga dosta izgubilo”, kaže Repac.
Plan je da se omogući navodnjavanje oko 1.000 hektara u Neuzini
Iako postoje prirodni preduslovi za intenzivnu poljoprivredu, stanovništvo se i dalje uglavnom bavi ekstenzivnom poljoprivredom. I to, pre svega, suvim ratarstvom i stočarstvom.
“Reka Tamiš i kanal Dunav-Tisa-Dunav presecaju oranice. To znači da postoje svi prirodni preduslovi da poljoprivreda na ovim prostorima dobije novu sliku. O tome se ozbiljno razmišlja u našoj opštini. U narednom periodu planiramo da omogućimo da se navodnjava značajno više površina nego što je to sada. Zajedno sa Pokrajinskim sekretarijatom za poljoprivredu, poljoprivrednicima i mesnim zajednicama sprovode se određene aktivnosti za navodnjavanje oko 1.000 hektara poljoprivrednog zemljišta samo u Neuzini”, objašnjava naš sagovornik.
“Ove površine se naslanjaju na kanal DTD iz kojeg bismo mogli pumpama da ulivamo vodu u kanalsku mrežu koja već postoji. Kanalska mreža je u vrlo dobrom stanju i može da se koristi i za navodnjavanje i za odvodnjavanje. „Vode Vojvodine“ su je u poslednjih nekoliko godina odlično održavale, naravno delom naših sredstava. Koristili smo i deo sredstava koje svake godine dodeljuje resorni sekretarijat. Imamo obećanja i „Voda Vojvodine“ i Pokrajinske vlade da ćemo ove i naredne godine početi navodnjavanje u Neuzini. To bi bio veliki i značajan posao, jer suše poput prošlogodišnje na tim prostorima desetkuju rod”, dodaje Repac.
Sečanj ima teret zemljišta koje je zaštitio Pokrajinski zavod za zaštitu prirode
U opštini Sečanj zemlja nije naročitog kvaliteta.
“Kod nas su najzastupljenije treća i četvrta klasa zemljišta, a dobar deo zauzimaju i peta i šesta klasa. Krajišnik i Jaša Tomić imaju najkvaliteniju zemlju – prve, druge i treće klase. Konak, Boka i Neuzina imaju zemljišta lošijih kategorija. Oko 800 hektara su pašnjaci, livade i trstici. Deo je zaštićen zbog preleta i gnežđenja retkih ptica, a tu su i retke billjne vrste. Zbog zabrane bilo kakve mehaničke obrade ovog zemljišta ili gradnje na njemu, izgubili smo investitore koji su tu želeli da proizvode električnu energiju uz pomoć vetra”, kaže naš sagovornik.
“Istina je i da je Banat malo pošumljen. Mi smo opredelili 130 hektara za pošumljavanje. Međutim, od Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode u prvom trenutku je dobijena dozvola za pošumljavanje 1,7 hektara, a zatim je ta površina neznatno povećana. Resursi za razvoj stočarstva su znatni, ali je ono razvijeno u stajskom obliku. Mali broj muznih krava ide na ispašu, tako da ovo zemljište ostaje uglavnom neiskorišćeno”, dodaje pomoćnik predsednika opštine Sečanj.
Prosečna izlicitirana cena za državno zemljište u Sečnju 210 evra
U ovoj opštini licitacija državnog poljoprivrednog zemljišta za 2017/2018. održana je u decembru.
“Do ove godine licitacija je završavana u optimalnim setvenim rokovima. Na licitacijama nije bilo velikih nezadovoljstava. U prvom krugu smo dosta poljoprivrednog zemljišta izdavali u zakup. Reč je o optimalnim površinama. Malo toga je ostajalo za drugi krug. Sada nam je ostalo nešto zemlje za drugi krug. Na osnovu prava prečeg po uzgoju životinja ove godine dodeljeno je 1.300 hektara. Imamo jednu veliku farmu koja se bavi uzgojem svinja i ona je uzela oko 300 hektara. Oko 2.300 hektara je pod zalivnim i drenažnim sistemima i voćnjacima. Kada je reč o državnom poljoprivrednom zemljištu imamo oko 9.000 hektara. Tu je uračunat i deo njiva koji je putem drenažnih sistema pretvoren u oranice”, objašnjava Repac.
“U slučaju dolaska nemačke kompanije „Tenis“ u opštinu Sečanj ili povećanja zakupa na osnovu stočarstva, za licitaciju neće ostati ništa. Prosečna izlicitirana cena ove godine je oko 210 evra po hektaru što nije mnogo više od početne cene. Inače, prvi put ove godine smo uradili Program zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta putem aplikacije koju je Uprava napravila. Mogu da kažem da je to teklo dosta dobro”, dodaje naš sagovornik.
Povećanje površina pod voćnjacima i povrtnjacima
Lokalna samouprava je opredelila novac i za formiranje novih zasada voća i povrća.
“Izgradnjom hladnjače u Sutjesci ukazala se velika šansa da se bar malo promeni struktura poljoprivredne proizvodnje. Finansiraćemo deo bušenja bunara kod postojećih voćnjaka. Takođe, pokušaćemo da dovedemo dalekovodnu struju koja ide iz Begejaca preko trafostanice za Sečanj. Da spustimo nizak napon na nekoliko mesta i da to isto uradimo u Neuzini kako bi ljudi koji izbuše bunare mogli da koriste struju za pumpe za navodnjavanje jer je nafta dosta skupa. Cilj je da se promeni struktura proizvodnje. Da se malo više orijentišemo na voćarstvo i povrtarstvo. Stimulisaćemo i razvodnu mrežu. Videćemo koliko nam zakon dozvoljava da subvencionišemo i kupovinu sadnog materijala. Do sada smo to jako malo radili, a nameravamo da se to promeni jer sada imamo dobre uslove”, ističe Repac.
Prirodni uslovi u opštini Sečanj omogućavaju preorijentaciju na intenzivnu poljoprivrednu proizvodnju. Zbog toga bi svakako trebalo iskoristiti podsticaje koji stižu iz evropskih fondova. Jer će jedino poljoprivrednici koji budu unapredili svoju proizvodnju u narednom periodu moći da se nose sa kolegama na surovom evropskom i svetskom tržištu.
.png)
.gif)
.gif)
