Međunarodni dan sećanja na žrtve Holokausta, 27. januar, obeležava se danas širom sveta i Grad Zrenjanin, kao i svake godine, seća se svojih stradalih sugrađana Jevreja, koji su prve ratne godine u tadašnjem okupiranom Petrovgradu doživeli tragičnu sudbinu.
Datum obeležavanja ustanovljen je u znak sećanja na 27. januar 1945. godine, kada je Crvena armija oslobodila Aušvic-Birkenau, simbol masovnog stradanja ljudi, većinom Jevreja i najozloglašeniji fašistički logor smrti u porobljenoj Evropi.
Prva žrtva fašističkog terora u našem gradu bio je upravo Jevrejin Viktor Elek, vlasnik Fabrike šećera, koji je streljan na samom početku okupacije, 24. aprila 1941. godine.
.jpg)
Potom je, u samo jednom danu, 18. avgusta iste godine nestala gotovo celokupna tadašnja jevrejska populacija našeg grada. Okupator nije poštedeo čak ni objekte koji su podsećali na jevrejsku zajednicu, pa je do temelja srušio velelepnu sinagogu, podignutu 1896. godine, jednu od najlepših građevina u gradu. Na mestu gde se nalazila, današnjoj Jevrejskoj ulici, danas je održan komemorativni skup i položeni su venci na spomen-ploču.
Cveće su položili predstavnici Grada Zrenjanina, Jevrejske opštine Zrenjanin i po prvi put, delegacija učenika i profesora Zrenjaninske gimnazije, u kojoj se posebna pažnja posvećuje tom periodu naše i međunarodne istorije i stradanju jevrejskog naroda. Venac je položen i na spomen-ploču na zgradi Poljoprivredne škole, nekadašnje kasarne, gde se 1941. godine nalazio sabirni logor za Jevreje, deportovane u beogradske logore, 18. avgusta te godine.
U ime Grada Zrenjanina venac su položili vršilac dužnosti načelnika Gradske uprave Miloš Korolija i zamenik gradonačelnika Saša Santovac, koji je podsetio na stradanja naših sugrađana na početku Drugog svetskog rata.
– Samo u jednom danu je nestalo 1280 pripadnika jevrejske zajednice, koji su šlepovima deportovani u beogradske logore i nikada se više nisu vratili. Moramo se sećati tih žrtava, ali i stvarati takvu budućnost da se slični zločini i događaji više nikad ne ponavljaju – poručio je Santovac i istakao dobru saradnju između lokalne samouprave i Jevrejske opštine.
– Zajedno obeležavamo sve značajne datume, prošle godine smo, na 80-tu godišnjicu od deportacije, na pet lokacija postavili spomen-obeležja “kamen spoticanja”, a danas smo razgovarali o mogućnosti sanacije spomen-ploče na mestu sinagoge i postavljanju još jedne table, koja će odslikavati sinagogu i omogućiti građanima da vide kako je ona izgledala – kazao je on.
Potpredsednik Jevrejske opštine Zrenjanin Vladimir Arsenić rekao je da Jevrejska opština Zrenjanin ne bi mogla da postoji bez podrške grada, te da je prošle godine realizovan značajan projekat postavljanja spomen-obeležja “kamen spoticanja”
– S ponosom ističemo da je Zrenjanin prvi grad u našoj zemlji koji je dobio takva obeležja, uz ona brojna koja postoje širom Evrope. To je pokazalo naše opredeljenje da te žrtve i te ljude koji su tu živeli zaista nikada ne zaboravimo, da se svi prolaznici “spotaknu” ispred tih kuća i vide ko je u njima živeo i da ta istorija traje, da je i dalje živa. Danas, kao i svakog 27. januara, obeležavamo Međunarodni dan sećanja na žrtve Holokausta i to je obaveza ne samo jevrejske zajednice, već i naša obaveza kao društva – da pamtimo zločine koji su se dešavali i da se oni nikada više ne ponove – naglasio je Arsenić.
Procenjuje se da je tokom Drugog svetskog rata u sklopu nacističkog tzv. “konačnog rešenja” ubijeno do šest miliona Jevreja, što je bila trećina svih pripadnika tog naroda. U velikim delovima centralne i istočne Evrope, jevrejska populacija je gotovo nestala, ili je svedena na neznatan broj.
.gif)
.gif)
