Vek od prvog planskog naseljavanja kolonista u Banat

Svečano otvaranje izložbe “Sto godina od dolaska prvih kolonista u Banat (1919–2019) : Identitet sačuvan u slici i sećanju” održaće se u Malom salonu Narodnog muzeja Zrenjanin, u petak 15. novembra 2019. godine u 19 časova.

Autor izložbe je Rajka Grubić, muzejski savetnik – etnolog u Narodnom muzeju Zrenjanin.

Protekao je ceo jedan vek od prvog planskog naseljavanja Vojvodine srpskim dinarskim stanovništvom. Ova vremenska distanca, zatim geografska udaljenost od matice (bez obzira na još uvek relativno žive veze sa zavičajem), multietnička sredina kao i ekonomski napredak, društvene promene, raspad države i rat devedesetih godina 20. veka koji karakteriše veliki izbeglički talas novog dinarskog stanovništva, tranzicija i globalizacija… značajno su uticali na kulturno nasleđe i identitet ovog dela srpskog stanovništva.

Stanovništvo koje je kolonizovano nakon Prvog svetskog rata, pored sopstvenog kulturnog nasleđa prenetog iz zavičaja, u velikoj meri poprimilo je i određene elemente kulturne tradicije autohtone sredine (poput čestitanja i praćenja Božića, praćenja kuma, okupljanja na roglju…), što se može pripisati vremenskoj distanci i dužim suživotom sa ostalim narodima u multietničkoj sredini Banata. Sa druge strane, kod stanovništva koje je kolonizovano nakon Drugog svetskog rata, zahvaljujući kraćoj vremenskoj distanci kao i boljoj komunikaciji sa maticom, kulturno nasleđe se i dalje živo neguje. Osoben nacionalni i kulturni karakter, kao i sam osećaj pripadnosti, najčešće se ispoljava putem folklora (preko koga se predstavljaju igre, pesme, nošnje i običaji rodnog kraja), ali i putem jezika (i danas je u velikoj meri prisutna ijekavica, karakterističan dijalekat kao i specifični nazivi za pojedina jela, predmete…).

Ispoljavanje identiteta je dinamička kategorija podložna zakonima društvenih i ekonomskih promena što potvrđuju i savremeni festivali i kulturne manifestacije koji predstavljaju ne samo novonastale prenosioce tradicije i etno-nasleđa već i snažno sredstvo za animiranje turista i afirmaciju lokalne zajednice.

Izložba će biti otvorena do 20. januara 2020. godine.
Ulaz je slobodan.