Porušeni dvorci na teritoriji Srednjeg Banata

Usled različitih društvenih, ekonomsko-političkih okolnosti, neki od dvoraca na teritoriji srednjeg Banata više ne postoje – porušeni su (razgrađeni) uglavnom u periodu između dva svetska rata.

DVORAC LAJOŠA KARAČONJIJA U NOVOM MILOŠEVU (BEODRI)

Prvi vlasnik: plemić Lajoš Karačonji od Beodre (Beodrai Lajos Karatsonyi)
Vreme gradnje: kraj četrdesetih i početak pedesetih godina 19. veka
Projektant: arh.Jožef Pan
Stil: pozni klasicizam
Porušen: oko 1930. godine

DVORAC ERNEA KIŠA U ELEMIRU

Prvi vlasnik: plemić Agošton Kiš (Agoston Kiss)
Vreme gradnje: 1795. godina
Projektant: arh. Nađ i ing. Jung (pretpostavka)
Stil: klasicizam
Porušen: 1936. godine

DVORAC PORODICE BOBOR U ELEMIRU

Prvi vlasnik: baronska porodica Bobor
Vreme gradnje: dvadesete ili tridesete godine 19. veka
Projektant: nepoznat
Stil: klasicizam
Porušen: sedamdesete godine 20. veka

DVORAC ŠOJMOŠ U NOVOM BEČEJU

Prvi vlasnik: Elemer Šojmoš (Elemér Solymos) potomak plemićke porodice Hadžimihaljo-Šišanji.
Vreme gradnje: početak 20. veka
Projektant: nepoznat
Stil: secesija
Porušen: početkom osamdesetih godina 20. veka. Danas se na tom mestu nalazi Dom zdravlja.

DVORAC GROFA ROGENDORFA U BANATSKOM DVORU

Prvi vlasnik: grof Josif Rogendorf (Joseph Graf zu Rogendorf)
Vreme gradnje: 1837. godine
Projektant: nepoznat
Stil: klasicizam
Porušen: 1918. godine

TREĆI DVORAC PORODICE HERTELENDI U BOČARU

Prvi vlasnik: plemićka porodica Hertelendi
Vreme gradnje: početak 19. veka
Projektant: nepoznat
Stil: klasicizam
Porušen: početkom 20. veka (pretpostavka)

Fotografija ne postoji

DVORAC KOD KARAKAŠA U KONAKU

Prvi vlasnik: Familija Daniel (pretpostavka)
Vreme gradnje: druga polovina 19. veka
Projektant: nepoznat
Stil: klasicizam
Porušen: nakon Drugog svetskog rata

DVORAC ,,ČITO” ANDRIJE ČEKONJIĆA (Csitó-kastély )

Prvi vlasnik: Grof Andrija Čekonjić (Endre Csekonics)
Vreme gradnje: 1869. godine
Projektant: arh. Mikloš Ibl (Miklós Ybl)
Stil: romantizam
Porušen: 1937. godine
Napomena: Dvorac se nalazio skoro na samoj Srpsko-Rumunskoj granici – kod Žombolja.

Napomena: U Ugarskim zemljama (uključujući i Banat) nobilijarni sistem poznaje sledeću uzlaznu gradaciju rangova plemstva: plemić – baron – grof – knez (Herceg ili vojvoda)! Plemstvo se deli na netitularno plemstvo (sitno plemstvo) i titularno plemstvo – baroni, grofovi i knezovi (hercozi i vojvode). Svaka plemićka porodica poseduje svoj grb. Меđutim, pоsеdоvаnjе grbа niје dоkаz pо sеbi о bilо čiјеm plеmstvu i niје sаmо prаvо i privilеgiја plеmstvа, аli grb јеstе јеdnа оd privilеgiја i аtributа plеmstvа.

Literatura:
Dokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin
Fotodokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin,
Dokumentacija Pokrajinskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada
D.M.Acović, Heraldika i Srbi, Beograd 2008.
L.Mečkić, Novi Bečej i Vranjevo kroz istoriju, Novi Bečej 1989.
B.Pavlov,Vlastelinstvo Elemir, Zrenjanin 2003.
S.Borovszki,Torontál vármegey, Budapest 1911.

Tekst preuzet sa stranice www.zrenjaninheritage.com