Izložbom „Jugoslovenski umetnički prostor u prostoru Umetničke kolonije Ečka“ koja je 7. septembra otvorena u salonu Savremene galerije, predstavljeni su radovi iz zbirke ove galerije nastali u periodu od sredine pedesetih do kraja osamdesetih godina. Birana su dela umetnika iz svih republika nekadašnje Jugoslavije, a većinu njih publika sada ima priliku da vidi prvi put.
O karakteristikama perioda iz kog datiraju izložena dela i ‘jugoslovenskom umetničkom prostoru’ kao specifičnom fenomenu u istoriji umetnosti u posleratnoj Jugoslaviji, govori kustos Savremene galerije Zrenjanin, Sunčica Lambić Fenjčev.
– Ova izložba se bavi ‘jugoslovenskim karakterom’ saziva Umetničke kolonije Ečka jer su u koloiniju od samog osnivanja 1956. godine, pozivani umetnici sa prostora bivše Jugoslavije. Ono što je karakteristično za taj početni period i prve decenije rada kolonije, jeste to da su autori bili sa različitih prostora, republika i pokrajina, ali se tome tada nije pridavao značaj s obzirom na to da svi bili deo jedinstvene države. Međutim, kada je počeo period dezintegracije Jugoslavije, u sve većoj meri su se razvijale nacionalne umetničke scene koje će se kasnije, pogotovo krajem osamdesetih godina, formirati u specifične umetničke sredine. Bez obzira na ovu činjenicu, tokom tog perioda od sredine pedesetih do osamdesetih godina, na teritoriji čitave Jugoslavije odvijale su se različite tematske izložbe koje su bile ‘jugoslovenskog karaktera’ a na kojima su selektori iz razičitih republika birali umetnike sa prostora cele ex-YU. Time se bavila i Savremena galerija Zrenjanin koja je težila da postane značajan umetnički centar u okviru bivše Jugoslavije i zato je pokretala tematske i studijske izložbe koje su bile posvećene pejzažu a koje su imale tendenciju da se bave problematikom savremene umetnosti na teritoriji bivše Jugoslavije, kaže kustos izložbe.
Lambič Fenjčev dodaje i da je bitno istaći da je fenomen ‘jugoslovenski umetnički prostor’ bio karakterističan po tome što se svaki segment, pa i umetnički, odvijao u javnom prostoru. Privatni sektor i privatni mehanizmi nisu bili prisutni kao što je bio slučaj sa zapadnim tržištem i to je u velikoj meri odredilo tok umetnosti u tom periodu.
– Upravo to se vidi i na slikama izloženim slikama u Savremenoj galeriji a koje su nastale od sredine pedesetih do kraja osamdesetih na teritoriji bivše Jugoslavije kada je vladao takozvani umereni modernizam, naročito na onim slikama koje su u kolekciju stigle kao poklon Saveznog izvršnog veća, na kojima se vidi kako su delovale otkupne državne komisije koje su insistirale na takvim delima i toj vrsti umetnosti, kaže naša sagovornica.
ULOGA UMETNIČKE KOLONIJE EČKA U JUGOSLOVENSKOJ UMETNOSTI
Početkom pedesetih godina bio je aktuelan socijalistički realizam a oni umetnici koji se nisu pronalazili u tom fenomenu, suprotstavljali su se učešćem u kolonijama kako bi mogli da ostvare slobodu u umetničkom izražavanju.
-U Umetničku koloniju Ečka su pozivani umetnici sa prostora bivše Jugoslavije, učenici nekih od najznačajnijih jugoslovenskih umetnika poput Ljube Babića, Marijana Detonija, Marina Tartalje, međutim putem poklona Saveznog izvršnog veća ali i tematskih izložbi koje je Savremena galerija organizovala od sredine sedamdesetih i tokom osamdesetih godina, u zbirku su ušla i dela nekih jugoslovenskih umetnika poput grafike Tomislava Krizmana, grafike Miljenka Stančića koji je bio jedan od najomiljenijih umetnika Josipa Broza Tita. To su umetnici poreklom iz Hrvatske. Zatim, na ovoj našoj izložbi mogu se videti dela Ljubomira Perčinića i Edina Numankadića, umetnika iz Bosne i Hercegovine, a takođe i jednog od najznačajnijih makedonskih umetnika Rodoljuba Anastasova. Od predstavnika crnogorskih umetnika tu je Đeloš Đokaj, zatim od vajara možemo videti rad slovenačkog vajara Janeza Boljke, ali i radove Jelisavete Šober Popović i ostalih umetnika.
Izložbu „Jugoslovenski umetnički prostor u prostoru Umetničke kolonije Ečka“ podržalo je Ministarstvo kulture i informisanja. Posetioci će moći da je pogledaju do 7. oktobra u salonu Savremene galerije Zrenjanin na Trgu slobode.