Varoške vinjete: Po meri grada

Iz knjige „Varoške vinjete“ autora Miodraga Grubačkog

Na dan 17. maja 1868. godine, uz zvuke orkestra i u prisustvu velikog broja građana, postavljen je krst na Katoličkoj crkvi, čime su okončani obimni četvorogodišnji radovi na njenoj izgradnji.

Nova crkva, zaštitnika svetog Ivana Nepomuka, podignuta je na mestu stogodišnje stare crkve, razgrađene zbog popuštanja temelja. Projektant nove crkve, u neoromanskom stilu, bio je gradski inženjer Stevan Đorđević. Unutrašnje zidove freskama velikih dimenzija s biblijskim motivima oslikao je, na osnovu radova francuskog grafičara Gistava Dorea, Bečkerečanin Jožef Gojgner. Gojgner je, kao tipičan „gradski slikar“, poznat i po drugim sličnim umetničkim poduhvatima – unutrašnjem dekorisanju Barokne sale Gradska kuće, Gimnazijske crkve, Rimokatoličke crkve u Ečki.

Orgulje u crkvi nastale su u čuvenoj radionici Vegenštajn Lipota i sinova iz Temišvara, 1907. godine. Nakon Prvog svetskog rata, tačnije 1923. godine, župna crkva u Bečkereku postaje glavni hram (prokatedrala), utemeljenjem Banatske apostolske administracije. Godine 1986. ova administracija podignuta je na rang biskupije, a glavna crkva u regionu – dakle, župna crkva u Zrenjaninu – postala je katedrala. Ovakva njena odrednica među Zrenjanincima je i najčešće prisutna.

Okrenuta ka centralnom trgu, katedrala već 140 godina pomno posmatra sva najvažnija varoška zbivanja. Zvuk njenih zvona, u vreme kada su postavljena, bio je čujan do svih delova tadašnjeg Bečkereka – crkva je građena po meri grada i njegovih žitelja. Otkucaji sata s tornja, do danas, svakih petnaest minuta, prepoznatljivo i glasno prateživotnu prolaznost ljudi ovde nastanjenih. I njihove su oči, zatečene na trgu, ka ovom brojčaniku često uprte – kao skromnom, sopstvenom, neumornom vremenskom putokazu…