Interaktivni vodič kroz Savremenu galeriju Zrenjaninu u svakodnevnoj je upotrebi puna dva meseca koliko je prošlo od momenta kada je stavljen u funkciju.
Vodič je rezultat projekta Savremene galerije koja je pre nekoliko meseci aplicirala na konkurs „Zajednici zajedno“ kompanije NIS.
Vodič zapravo sadrži softver čiji je meni podeljen na nekoliko kategorija, a do sada je najveće interesovanje izazvala ona u kojoj se nalaze umetnička dela koja nisu dostupna javnosti. Upravo je u tome i velika uloga ovog vodiča, jer će sva ona vredna dela koja se godinama pa i decenijama zbog nedostatka prostora nalaze u depoima, bar na ovaj način biti vidljiva.
Od uvođenja vodiča, posetioci su najveće interesovanje pokazali za sledećih 10 umetničkih dela:
1. Vladislav Todorović Šilja (1933-1988)
Kompozicija IV, 1961, ulje na platnu, 150x130cm
Vladislav Todorović Šilja je jedan od četvorice umetnika pripadnika mlađe generacije beogradskih enformelista koji su imali svoj umetnički uspon početkom šezdesetih godina prošlog veka. Slika je ušla u zbirku Savremene galerije Zrenjanin kao poklon Saveznog izvršnog veća krajem januara 1963. godine, jedan dan pre čuvenog Titovog napada na apstraktnu umetnost u kojem je umetnost enformela bila ključno mesto na koje se udara.
2. Ferdinand Kulmer (1925-1998)
Smeđa slika, oko 1960, kombinovana tehnika na platnu, 146x97cm
Ferdinand Kulmer je jedan od najznačajnijih hrvatskih slikara. “Smeđa slika” je u zbirku Savremene galerije Zrenjanin dospela kao poklon Saveznog izvršnog veća 1963. godine nakon izložbe „Savremeno jugoslovensko slikarstvo i skulptura“ održane u Tejt galeriji u Londonu tokom aprila i maja 1961. godine kada je druga slika pod istim nazivom ostala u njihovoj kolekciji.
3. Igor Vasiljev (1923-1954)
Delirijum,1953, ulje na kartonu, 55x70cm
Tokom trajanja pritisaka socrealističkih ideologija u jačem ili blažem obliku, otpori prema toj dominaciji su se ispoljavali kao otpori manjinskih grupa umetničkih istomišljenika. Ipak, u to vreme javlja se jedan jedinstveni slikar, njegova jedinstvena životna sudbina i njegovo, od savremenika, toliko različito slikarsko delo. Igor Vasiljev bio je pravi „umetnik-samotnjak“, za koje se podrazumeva da ih nije moguće integrisati u neke zajedničke stilske ili idejne tokove jednog određenog istorijskog trenutka. Slika iz zbirke Savremene galerije Zrenjanin predstavlja jedan fantazmagorični, onirični, košmarni pejsaž, koji je predznak umetnikovog misterioznog tragičnog životnog završetka nekoliko meseci kasnije.
4. Miodrag Mića Popović (1923-1996)
Studija, 1978, kombinovana tehnika, 105x70cm
Mića Popović oličava predstavnika u osnovi nesrećne, ali velike generacije, pritisnute traumama rata i istorijskih obrta koje je preživela. Popović je umetnik koji je prošao kroz različite umetničke faze, od pripadnika „Zadarske grupe“ koja se među prvima suprotstavila dogmama socijalističkog realizma, pa kao jedan od značajnih predstavnika slikarstva enformela da bi početkom sedamdesetih započeo sa „slikarstvom prizora“. Kao jedan od retkih umetnika-intelektualaca on je bio i romansijer, esejista, ilustrator i filmski reditelj. „Studija“ iz 1978. godine nosi upravo to sudbinsko osećanje tragičnog u čovekovoj sudbini.
5. Olga Jevrić (1922-2014)
Predlog za spomenik, 1958, beton i gvožđe, 51x36x49cm
Olga Jevrić, umetnica najviše vezana za beogradski umetnički prostor, svojim delovanjem povezala je domaću umetničku scenu sa svetskim tokovima. Skulpturama izvedenim u betonu i gvožđu umetnica je imala značajan uspeh na XXIX bijenalu u Veneciji 1958. godine.
6. Jožef Ač (1914-1990)
Podneblje Vojvodine, 1961, ulje na platnu, 80x100cm
Za razliku od beogradskog enformela koji je pravovremeno konstatovan i snažno podržan od strane kritike i teorije, enformel u Vojvodini, nastao je u pojedinačnim opusima umetnika koji su “usamljeno” radili u svojim ateljeima u Novom Sadu, Subotici, Somboru, Senti. Jedan od značajnijih primera ove umetnosti u Vojvodini je i delo Jožefa Ača u zbirci Savremene galerije Zrenjanin, jednog od osnivača Umetničke kolonije Ečka.
7. Ivan Tabaković (1898-1977)
Mesečina, 1958, ulje na lesonitu, 60x86cm
Posebna umetnička ličnost koja se opire svrstavanjima bilo koje vrste jeste Ivan Tabaković koji je iz tog razloga je bio proganjan i skrajnut nakon Drugog svetskog rata od strane socrealističkih ideologa. Tokom čitavog svog umetničkog delovanja Tabaković teži da umetničku viziju sveta uslovi i oplodi naučnom vizijom.
8. Petar Lubarda (1907-1974)
Let, 1962, ulje na platnu, 76x98cm
Petar Lubarda je umetnik za koga je vezan konceptualan preobražaj srpske i jugoslovenske umetnosti koji je nastupio u samom početku druge polovine 20. veka. Ono što inspiriše Lubardu jesu predeli, socijalni okvir, mitovi i nacionalna istorija. Svojim delom ostvario je afirmaciju u svetskim okvirima.
9. Ivan Radović (1894-1973)
Seljak kosi, oko 1955, ulje na platnu, 64x91cm
Ivan Radovića je umetnik u čijem stvaralaštvu, iako je bilo podložno različitim stilskim promenama karakterističnim za modernizam i iako je od 1927. godine živeo u Beogradu i to u visokim građanskim krugovima, dominira vojvođanski pejzaž, posvećenost selu i seljaku i dramatičnom, ali ne i pesimističnom odnosu čoveka sa prirodom, što je lokalna publika prihvatala sa oduševljenjem.
10. Zoran Petrović (1921-1996)
Ubojita, 1960, metal, H:52cm
Može se reći da je Zoran Petrović jedan od najzaslužnijih umetnika za osnivanje Umetničke kolonije Ečka. Skulpture predstavljaju najznačajniji i najavangardniji opus u njegovoj umetnosti, a sam umetnik svedoči o tome kako je u livnici fabrike radijatora u Zrenjaninu naučio od radnika kako se radi sa gvožđem i metalom i odlio 1957. godine svoju prvu gvozdenu skulpturu. Na taj način je došao do svog autentičnog, ličnog umetničkog izraza u skulpturi koji će ga uvrstiti u jedne od najznačajnijih srpskih umetnika ovog perioda.
Zahvaljujući vodiču i njegovom softveru koji je vrlo lak za upotrebu, Savremena galerija je dobila priliku da na jednom mestu izloži oko 2800 umetničkih predmeta.