Obeležen 17. novembar – Dan oslobođenja u Prvom svetskom ratu

Grad Zrenjanin obeležava danas sto drugu godišnjicu od oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu, datum koji se proslavlja i kao Praznik grada.

U specifičnim epidemiološkim uslovima, program proslave je ovoga puta sveden na manje dešavanja, ali je, kao i svake godine, položeno cveće na spomen-obeležja posvećena ličnostima i događajima iz Prvog svetskog rata, odata je počast herojima i oslobodiocima grada i priređena je prigodna izložba u Narodnom muzeju, posvećena Prvoj srpskoj dobrovoljačkoj diviziji.

Položeni su venci i na spomen-kosturnicu srpskim i ruskim ratnicima na Gradnuličkom groblju i služen pomen. U ime Grada Zrenjanina venac su položili zamenik predsednika Skupštine grada Oliver Mitrović i zamenik načelnice Gradske uprave Miloš Korolija. Oni su potom položili vence i na spomen-ploču posvećenu pukovniku Dragutinu Ristiću – Brigadiru, komandantu Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo”, poznatog kao “Gvozdeni puk”, vojne jedinice srpske vojske koja je 17. novembra 1918. godine oslobobodila tadašnji Veliki Bečkerek. U grad je umarširala upravo ulicom koja danas nosi ime Brigadira Ristića i na čijem se početku nalazi spomen-ploča posevećena tom vojskovođi.

Predstavnici grada, načelnica Odeljenja društvenih delatnosti Gradske uprave Jelena Dragić i zamenik sekretara Skupštine grada Nemanja Malinić odali su poštu Vojvodi Petru Bojoviću, jednom od četvorice najvećih srpskih vojskovođa u Prvom svetskom ratu, komandantu Prve armije srpske vojske. Na spomen-bistu Vojvodi Bojoviću, na početku ulice koja nosi njegovo ime, venac su položili i predstavnici Komande za razvoj Banatske brigade i garnizona Vojske Srbije u Zrenjaninu i Udruženja ratnih dobrovoljaca oslobodilačkih ratova 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca.

Cveće je danas položeno i na spomen-ploču posvećenu srpskim dobrovoljcima iz Prvog svetskog rata, u porti hrama Uspenja Presvete Bogorodice. Mesni odbor ratnih dobrovoljaca u Petrovgradu podigao je 1936. godine, pored glavnog ulaza u hram Uspenja Presvete Bogorodice, spomen-ploču sa imenima 115 poginulih i umrlih dobrovoljaca iz našeg grada. Oni su, tokom ratnih godina, prelazili put od Istočnog do Solunskog fronta, a neki od njih, u pobedonosnom pohodu srpske vojske, stigli su novembra 1918. godine do svog Velikog Bečkereka, kao oslobodioci. Poštu su im, u ime Grada Zrenjanina, odali Jelena Dragić i Nemanja Malinić.

Na Trgu slobode održana je centralna svečanost, a osim polaganja venaca od strane više delegacija, služen je pomen oslobodiocima i prigodnim se rečima obratio i Milan Bjelogrlić, publicista i predsednik Udruženja članova i prijatelja Matice srpske u Zrenjaninu. Glumac Narodnog pozorišta “Toša Jovanović” Milan Kočalović govorio je stihove pesme “Otadžbina” Đure Jakšića.

Obraćajući se pred okupljenima na Trgu slobode, ispred spomenika kralju Petru Prvom Karađorđeviću, gradonačelnik Simo Salapura poručio je da nastavljamo da sledimo slavni put naših predaka i poštujemo njihova herojska dela.
– Obeležavajući godišnjicu primirja u Velikom ratu, istakli smo da je on u tadašnjem Velikom Bečkereku završen šest dana kasnije. Na ponos i čast svima nama, završen je bez prolivanja krvi i većih sukoba, zaslugom Srpskog narodnog odbora i srpske vojske, koja je prešla epski ratni put, oslobađajući Maticu od Solunskog fronta, sve do reke Moriš na severu, gde god je bilo srpskog življa koje je vekovima težilo ujedinjenju sa Srbijom – podsetio je Salapura na istorijske događaje od pre nešto više od jednog veka.

Naglasio je da period Prvog svetskog rata spada među najteže, ali i najslavnije periode u istoriji srpskog naroda, da je Srbija podnela ogromne žrtve, i da je naša dužnost i obaveza da se poklanjamo senima predaka, koji su položili živote u borbi za otadžbinu i slobodu koju i danas imamo.
– Obraćajući se 17. novembra 1918. godine sa balkona Županijske zgrade, pukovnik Dragutin Ristić je, u ime srpske vojske, objavio oslobođenje Velikog Bečkereka i poručio celokupnom stanovništvu, bez razlike u narodnosti i veri, da će imati zaštitu njegovu i herojske srpske vojske. Posebnim se rečima obratio svojim sunarodnicima, koji su oslobodioce dočekali s do tada neviđenim oduševljenjem. S balkona se obratio i dr Slavko Županski, istaknuti narodni vođa, nadahnuto govoreći o srpskoj vojsci, “dičnim sokolovima, koji su se probili kroz kišu kuršuma; od Soluna do Velikog Bečkereka, svaki pedalj zemlje natopili krvlju i slavom, i svojoj braći doneli davno žuđenu slobodu”. Odzvanjaju njihove reči i poruke ovim trgom do današnjih dana. One su nam i vodilja i putokaz za suočavanje s obavezama, problemima ili preprekama koje se pred nas svakodnevno postavljaju, one su nam podstrek da svi pružimo maksimum, kako bi ih rešavali i prebrodili na najbolji mogući način – poručio je gradonačelnik.

Osvrnuo se i na aktuelni trenutak i teškoće s kojima se suočavamo.
– Danas se suočavamo s novim velikim izazovima, pre svega sa imeprativom da očuvamo zdravlje stanovništva i naš zdravstveni sistem. Nismo mogli da pretpostavimo da ćemo imati ovakvu godinu, niti da će nas staviti pred ovakva iskušenja. Siguran sam da ćemo ih zajedno prevazići, da će ekonomski i privredni razvoj grada biti izražen u još većoj meri i da će već naredne godine biti realizovani svi započeti i planirani projekti. Posebnu zahvalnost izražavam našim lekarima i medicinskom osoblju, za sve napore koje čine u borbi protiv epidemije i u tome imaju našu punu i bezrezervnu podršku – istakao je gradonačelnik Salapura i uputio jasnu poruku sugrađanima: – Svim sugrađanima želim, pre svega, dobro zdravlje, poručujem svima i apelujem da poštuju sve mere zaštite i budu odgovorni prema sebi i drugima, da se svi što pre vratimo u normalne životne tokove, da razmišljamo o novim radnim mestima, investicijama i projektima koji će doprineti da naš grad bude još bolje mesto za život i rad.

U ime Grada Zrenjanina venac na spomenik kralju Petru položili su gradonačelnik Simo Salapura i predsednik Skupštine grada Čedomir Janjić. Vence su položili i predstavnici Srednjebanatskog upravnog okruga, Komande za razvoj Banatske brigade i garnizona Vojske Srbije u Zrenjaninu, Saveza udruženja potomaka ratnika Srbije 1912-1920, Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca, Odbora za obnovu spomenika kralju Petru Prvom Karađorđeviću, Organizacije “Svetosavlje”, Udruženja članova i prijatelja Matice Srpske i Srpskog narodnog pokreta “Svetozar Miletić”, kao i predstavnici gradskih odbora Srpske napredne stranke i Demokratske stranke Srbije.

tekst: zrenjanin.rs