Ulica Emila Gavrila proteže se u pravcu istok – zapad. Izgradnjom magistrale osamdesetih godina 20. veka, presečena je na dva dela. Tom prilikom porušeno je osam kuća, među kojima je bilo i vrednih arhitektonskih ostvarenja.
Drugi deo ulice počinje jednospratnom zgradom pod brojem 23. U ovom delu ulice nalazi se šest objekata koja imaju arhitektonsku vrednost, pod brojevima: 22, 23, 24, 25, 31 i 63.
Objekti pod brojevima: 23, 25 i 29-31 ulaze u sastav Prostorne kulturno-istorijske celine ,,Daničićeva ulica“
Najamna zgrada Veljka Gojkova, Emila Gavrila 23
Prvi vlasnik: Veljko Gojkov, vlasnik ciglane (pretpostavka)
Vreme gradnje: 1912. godina
Projektant: nepoznat
Stil: secesija sa elementima romantizma
Ne zna se ko je projektant ovog originalnog arhitektonskog ostvarenja. Takođe se ne zna ni ko ju je podigao, ali se pretpostavlja da je to bilo 1912. godine. U međuratnom periodu bila u vlasništvu Veljka Gojkova koji je osnovao svoju ciglanu 1924. godine.
Osnova objekta je u obliku ćiriličnog slova П sa dva dvorišna krila. Ima sprat i visok suteren. Podignuta je kao najamna zgrada. U njoj se nalazi 14 stanova koji su bili namenjeni za rentiranje. U jednom salonskom stanu, koji gleda na ulicu, živeo je vlasnik. Simetrično komponovana fasada je dekorisana plitkom malterskom plastikom koja je koncentrisana oko otvora i potkrovnog venca. Eklektička igra elementima i motivima iz dekorativnog repertoara klasicizma, romantizma i secesije, čini ovu zgradu originalnom u zrenjaninskom korpusu istorijskih objekata. Posebno zanimljiv detalj je oštro zasečeno nadsvetlo pešačkog ulaza. Uzak ulazni hodnik je u jednom delu zasvođen krstastim svodom, a stolarija je dekorisana secesijskim detaljima. Unutar parcele se nalazi malo intimno dvorište. Zgrada je u uličnom nizu, međutim, probijanjem magistralnog puta našla se na uglu ulice sa ogoljenim zidom. Zid je kasnije iskorišten za oslikavanje muralom ,,Četiri konje debela”, slikara Mićića iz Zrenjanina.
Godine 2018. izvedeni su radovi na sanaciji i restauraciji fasade, ali tom prilikom nisu vraćeni svi detalji fasade.
Sanatorijum dr Zorana Kamenkovića, Emila Gavrila 25
Prvi vlasnik: dr Zoran Kamenković
Vreme gradnje: 1939. godina
Projektant: arh. Ivan Đ. Stojković
Stil: moderna
Izgradnja Sanatorijuma dr Zorana Kamenkovića započeta je 1939. godine, ali je rat prekinuo radove. Završena je tek 1965. godine kao specijalistička poliklinika, odnosno dečji, školski i ženski dispanzer. Tom prilikom je dograđeno dvorišno krilo u internacionalnom stilu. Koncipirana kao bezornamentalna, kubična struktura sa skrivenim krovom, reprezentativan je primer arhitekture modernog pravca iz tridesetih godina 20. veka. Strogu geometriju linija i plošnih fasada, ublažava polukružni erker postavljen sa bočne strane i glavni ulazni portal uokviren ramom od veštačkog kamena.
Izvedena je prema projektu arhitekte Ivana Đ. Stojkovića iz Beograda. O ovom proojektantu se malo zna. Rođen je u Velikom Bečkereku 1902. godine a fakultet tehničkih nauka završio je u Beogradu 1930. godine.
Zgrada je očuvana skoro u prvobitnom izgledu. Redovno se održava
Porodična kuća, Emila Gavrila 29-31
Prvi vlasnik: nepoznat
Vreme gradnje: kraj 19. veka
Projektant: nepoznat
Stil: akademizam (neobarok)
Građanska kuća raskošno oblikovane ulične fasade, očuvana je u izvornom izgledu. Malterska i gipsana plastika koja se nalazi iznad otvora, izvedena je u neobaroknom maniru, sa floralnim poljima ispod plukružnih frontona.
Kuća se dobro i redovno održava.
Tekst i fotografije su vlasništvo Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin
.gif)
.gif)
