Danas je veliki praznik – Petrovdan

Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja Petrovdan, jedan od 15 najvećih hrišćanskih praznik posvećen svetim apostolima Petru i Pavlu. Na današnji dan vernici se pričešćuju posle Petrovdanskog posta i slave prve propovednike hrišćanstva i najbliže učenike Isusa Hrista. 

Petrovdan se u tradiciji slovenskih naroda smatra prelomnim datumom i znak je da se približava jesen.

Običaji kod Srba nalažu da se na Petrovdan ništa ne radi u polju, naročito se ne uprežu konji u kola. Nekada je narod ujutro na ovaj dan stoku prskao vodom da bi bila zdrava, a čobani su pleli vence i stavljali ih stoci na rogove.

Kod Srba postoji i običaj da se uoči ovog velikog praznika pale lile, koje se prave od mlade kore divlje trešnje ili breze. Obično se to radi na mestima gde se narod okuplja, na trgovima, raskršćima i u tome učestvuju deca i omladina.

Paljenje vatre i lila simboliše na ona vremena kada su hristoborni carevi progonili i mučili hrišćane, vezujući ih za drvene stubove, natapajući ih smolom i paleći ih. Njihova tela su tada gorela kao buktinje, osvetljavajući trgove kao danas simbolične vatre i lile.

Opšti je običaj kod Srba u Vojvodini da se do Petrovdana nisu smele seći jabuke nožem, niti se smelo jabukama loptati, ili pak udarati jednu o drugu jabuku, jer se verovalo, da će ako se to čini, padati krupan grad i uništiti useve.

Na ikonama ova dva sveca predstavljaju se zajedno – Petar drži ključeve u ruci, a Pavle mač

Na Petrovdan domaćice prave petrovdanski kolač sa jabukama poznat kao “petrovača”. U pravljenju ovog kolača treba da učestvuju i deca. Ovo se smatra jednim od najlepših običaja u našoj tradiciji.

Slava pekara i ribara

Kod Srba Petrovdan je slava pekara i ribara. Ovaj praznik u Srbiji se obeležava kao slava mnogobrojnih pravoslavnih porodica, ali i mesta.

U nekim selima južnog Banata na Petrovdan ujutru raznose jabuke prvim susedima za dušu umrlih, a ponegde se jabuke odnose u crkvu na osvećenje. Običaj je i da se za Petrovdan mese kolači sa jabukama koji se zovu „petrovača“.

Takođe, devojke na taj dan gataju da li će se te godine udati i ko im je suđenik. Udavače koje su na Ivanjdan, 7. jula, stavljale u lonac malo zemlje i posejale nekoliko zrna pšenice, na Petrovdan gledaju kako je klijalo. Ako su klice pšenične savijene kao prsten devojke se nadaju prstenovanju.

Petrovdan je jedan od 15 najvećih hrišćanskih praznika, a svete apostole istovremeno slave sve pravoslavne crkve koje poštuju julijanski kalendar.

Praznik Svetih apostola Petra i Pavla, ustanovljen je kao pomen na stradanje apostola u Rimu 67. godine nove ere (prema nekim izvorima 69. godine).