Predavanje posvećeno starim vitražima na prostoru Banata biće održano u četvrtak, 10. novembra 2022. godine, sa početkom u 19 časova u Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin u okviru izložbe “Češko presovano staklo u ogledalu”.
Predavanje je podeljeno na dve srodne teme koje obrađuju istu tehniku izrade i slične umetničke stilske karakteristike. Međutim, vitraži izvedeni za jedan administrativno rezidencionalni simbol moći kakav je bila Županijska palata i jedan rimokatolički verski objekat i pored toga što pripadaju istom duhu razlikuju se po tematici predstava i ikonografiji.
Istoričar umetnosti kustos Dejan Vorgić iz Narodnog muzeja Zrenjanin prezentovaće priču o vitražima koji danas krase Gradsku kuću (nekadašnju Županijsku palatu). Ove slike na staklu je u više faza od 1887. do 1892. godine izveo češki slikar Eduard Kracman (1847–1922). Fokus predavanje će biti na stilskim karakteristikama izvedenih radova i njegovim ktitorima, ali i na onim vitražima koji nisu realizovani ili sačuvani. Druga tema će se usredsrediti na vitražni program crkve Blažene Djevice Marije iz Jaše Tomića (nekada Modoša), koja je podignuta i likovno uobličena u prvim decenijama XX veka, te će biti reči o tadašnjim stilskim stremljenjima, odnosno politizaciji kulture, vere i umetnosti. Predavač je istoričarka umetnosti Vanja Stojković.
.jpg)
Predavanje “Vitraži u Banatu – obrisi svetlosti nad ravnicom” je deo pratećeg programa izložbe posvećene češkom presovanom staklu. Predavanje ima za cilj da skrene pažnju na bogato kulturno nasleđe u vidu staklenih slika i njihovo trenutno stanje, kako bi se očuvalo za generacije koje dolaze. Vredno je pomena da su u gradu vitraži krasili tri verska, dva javna objekta i niz privatnih vila. Deo je tokom vremena izgubljen, ali treba uložiti napor u očuvanje postojećih, kao digitalnu rekonstrukciju danas izgubljenih.
Da podsetimo:
Izložbu „Češko presovano staklo u ogledalu“ publika Narodnog muzeja Zrenjanin moći će da pogleda 20. novembra 2022. godine. Na postavci su po prvi put predstavljeni stakleni predmeti visokih umetničkih i dizajnerskih kvaliteta koji su nastali tehnikom presovanja. Predmeti potiču sa teritorije Bohemije i Moravske (kasnije Čehoslovačke), ali ima i onih koji su proizvedeni na području Srbije pod jasnim češkim uticajem. Eksponati su nastali u vremenskom rasponu od sredine 19. veka, pa sve do poslednjih decenija 20. veka. Na izložbi su predstavljeni predmeti iz javnih zbirki (Narodni muzej Zrenjanin, Muzej grada Novog Sada i dr.) i više privatnih kolekcija iz Zrenjanina i Beograda. Drugi segment izložbe čine ogledala iz Zbirke primenjene umetnosti Narodnog muzeja Zrenjanin koja su prvi put izložena na tematskoj izložbi.
Autor projekta i izložbe „Češko presovano staklo u ogledalu“ je kustos istoričar umetnosti Dejan Vorgić, a stručni saradnik je kustoskinja istoričar umetnosti Bilјana Dimkić Krčmar. Projekat je podržan od strane Ministarstva kulture Republike Srbije. Izložba „Češko presovano staklo u ogledalu“ je deo zvaničnog programa obeležavanja Međunarodne godine stakla (IYOG 2022) i realizovana je u koordinaciji sa Stručnom grupom za staklo Nacionalnog komiteta ICOM-a.
.gif)
.gif)
