Izložba „Oslobođenje Petrovgrada u Drugom svetskom ratu“

Povodom 77 godina od oslobođenja grada, u Holu Narodnog muzeja Zrenjanin, biće upriličena kamerna postavka pod nazivom „Oslobođenje Petrovgrada u Drugom svetskom ratu“.

Postavka se sastoji od panoa na kojima su prikazane fotografije oslobođenja grada (vlasništvo Narodnog muzeja Zrenjanin i Muzeja Vojvodine) dok će u nekoliko vitrina biti izloženo oružje i lični predmeti pojedinih učesnika Narodno-oslobodilačke borbe (NOB). Publici će ova postavka biti dostupna od subote, 2. oktobra 2021, a autorka je Vladislava Ignjatov, viši kustos – istoričar Narodnoog muzeja Zrenjanin.

Nakon aprilskog rata, Vojvodina je bila podeljena. Bačka i Baranja su pripale Hortijevoj Mađarskoj, Srem – Nezavisnoj državi Hrvatskoj (NDH), a Banat je kao zasebna oblast ušao u sastav Nedićeve Srbije, ali je vlast zapravo bila u rukama lokalne nemačke manjine – folksdojčera.

Borba Srba u tadašnjem severnom Banatu bila je sastavni deo sveukupne oslobodilačke borbe protiv nacističkog režima u okupiranoj Jugoslaviji i velikom delu Evrope. Banat, kao i cela Vojvodina s izuzetkom Fruške gore, zbog svog geografskog položaja bio je nepogodan za partizanski način ratovanja, tako da je akcenat oslobodilačke borbe na ovom prostoru bio na sabotažama i brzim akcijama i izbegavanju frontalnih sukoba s daleko nadmoćnijim neprijateljem. U Banatu nije bilo bratoubilačke borbe, odnosno građanskog rata, što je izuzetna osobenost oslobodilačke antinacističke borbe u ovom delu Vojvodine i Srbije.

Današnji Srednjobanatski okrug, koji je geografski pripadao severnom Banatu, i njegovo administrativno sedište grad Zrenjanin ‒ nekada Veliki Bečkerek i Petrovgrad ‒ imali su značajnu ulogu u Narodnooslobodilačkoj borbi (NOB). Tokom tri i po godine – od prvih dana ustanka u leto 1941, pa do oslobođenja Banata u jesen 1944. – slobodoljubivi Banaćani, najviše Srbi, vodili su neprestanu oslobodilačku borbu protiv okupatora. Mnogi od njih nisu dočekali slom fašizma i toliko željenu slobodu.

Jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) i Crvene armije ušle su 2. oktobra 1944. godine u Petrovgrad. U završnim operacijama oslobođenja grada učestvovali su i dotadašnji ilegalci, koji su se u okupiranom gradu četiri godine borili na sve moguće načine – oružjem, političkim sredstvima, ekonomskim sabotažama i diverzijama i drugim sredstvima. Grad je ostao pošteđen teških razaranja. Nakon oslobođenja Banata, mnogi Banaćani nastavili borbu u vojvođanskim i drugim jedinicama NOVJ, do konačne pobede 1945. godine.