Danas podsećamo na posebnu vrstu ćilima koji nosi naziv “srpska sloboda”. Jedan ovakav ćilim deo je zbirke Etnološkog odeljenja Narodnog muzeja Zrenjanin i do 30. marta može se videti u okviru izložbe “Simboli državnosti na etnološkim predmetima” u našem Malom salonu.
Izložba „Simboli državnosti na etnološkim predmetima” povodom Dana državnosti
Ono što je specifično za ćilime „srpska sloboda“ jeste njihova ornamentika. Najviše ih je u Banatu, naročito u okolini Vršca. Ovaj naziv nosi ćilim koji ima u sredini široko prazno polјe u jednoj boji i to najčešće crveno, plavo ili žuto. Ceo izgled ovog ćilima ima i svoju simboliku sa nacionalnom konotacijom, koja je vezana za ukidanje Srpske Vojvodine nakon Nagodbe 1867. godine kada se pojačava nacionalno ugnjetavanje srpskog živlјa na prostoru Banata.
Na ovakvim ćilimima se jasno ocrtavaju dve celine: unutrašnja i spolјašnja. Najčešće je srednji motiv u vidu geometrijski stilizovanog orla oko koga su, u uglovima, smešteni ornamenti u obliku višestrukih trapeza, koji predstavlјaju srpski grb sa četiri ocila.
Spolјni okvir je iz pet zupčasto izvedenih traka. To su žuta i lјubičasta (zamenjuju crnu), zelena, bela i crvena boja koje predstavlјaju boje austrijske, odnosno mađarske zastave, a ceo ćilim simboliše Srpstvo zaroblјeno od strane Austrougarske.
Takvi ćilimi nisu korišćeni za svakodnevnu upotrebu. Kačeni su na zid ili su upotreblјavani u svetkovinama. „Srpska sloboda“ ponekad može imati i prazno polјe, a okvirna staza da je urađena u bojama srpske trobojnice (plava, bela i crvena).
Izvor: Narodni muzej Zrenjanin
.gif)
.gif)
