U Salonu Narodnog muzeja Zrenjanin u petak, 6. decembra, u 19 časova biće otvorena izložba Muzeja istorije Jugoslavije “Carski darovi”.
Izložbom će javnosti biti predstavljen izbor ekskluzivnih poklona koje je Josip Broz Tito dobio prilikom susreta sa članovima vladarskih porodica iz osamnaest zemalja Evrope, Azije i Afrike.
Pehari iz Vafija, Poklon grčkog kralja Pavla i kraljice Frederike, Beograd, 1955.
Zrenjaninska publika moći će da pogleda šezdeset osam jedinstvenih predmeta izuzetne umetničke izrade, nastalih u najpoznatijim radionicama širom sveta, koji su podeljeni u pet celina: arheološki, upotrebni i ukrasni predmeti, nakit i odlikovanja. Odabrani eksponati datiraju od 7. veka p.n.e, do polovine 20. veka, a u njihovoj izradi korišćeni su plemeniti metali, drago kamenje i najfiniji porcelan.
Kroz predmete, dokumenata i fotografije posetioci će moći da se upoznaju sa pravilima i običajima koji prate razmenu poklona državnika. Među darodavcima su engleska kraljica Elizabeta II, iranski šah Reza Pahlavi, grčki kralj Pavle, kambodžanski princ Sihanuk, etiopski car Hajle Selasije…
Maketa carske dvokolice, Poklon princa Kambodže Norodoma Sihanuka, Beograd, 1959.
Kustosi izložbe su Veselinka Kastratović Ristić i Momo Cvijović iz Muzeja istorije Jugoslavije, a za dizajn postavke pobrinula se Mina Milovančević. Nadležni kustos iz zrenjaninskog Muzeja je istoričar Srđan Priljeva.
BOGATA DRŽAVNIČKA AKTIVNOST JOSIPA BROZA TITA
U dugom periodu vladanja, Josip Broz Tito susreo se sa oko 350 predsednika država i vlada, bio je gost u 169 državnih poseta i boravio u 73 zemlje sveta. Prilikom brojnih susreta dobio je veliki broj poklona koji se danas čuvaju u Muzeju istorije Jugoslavije. Pojedinim od tih poklona ponosili bi se i najveći svetski muzeji.
Među izloženim predmetima najviše je poklona kambodžanskog princa Sihanuka sa kojim se Tito najčešće susretao: fragment hrama iz Angkor Toma, nekadašnje prestonice kraljevine Kmera koji se čuvao u muzeju pre nego što je poklonjen Titu; srebrni servis za čaj ukrašen predstavama legendarnog bića Garude (po hinduskoj mitologiji nosilac boga Višnua), a posebno atraktivna je maketa carske kočije, dvokolice, izrađena od metala i drveta.
Car Haile Salasije predaje poklon domaćinima, Beograd, 1954.
Poklon iranskog šaha Reze Pahlavija prilikom proslave 2500. godišnjice Persijskog carstva, u Teheranu 1971. je replika Ukaza Kira Velikog iz 539. godine p. n.e., poznatog pod nazivom Kirov cilindar. Taj slavni dokument, u obliku glinenog valjka, bio je postavljen unutar vavilonskih zidina kao kamen temeljac i smatra se prvim pisanim spomenikom o ljudskim pravima, jer propisuje religioznu toleranciju, ukidanje ropstva kao i slobodu izbora i profesije. Original se danas čuva u Britanskom muzeju, a replika je izložena u zgradi UN-a u Njujorku gde je tekst preveden na svih šest službenih jezika.
Grčki kralj Pavle I i kraljica Frederika poklonili su Titu zlatne replike pehara sa Krita iz 15. veka p.n.e., a afganistanski kralj Mohamed Zahir Statuu Bude. Jedinstven je poklon cara Haila Selasija Titu povodom Prve konferencije nesvrstanih u Beogradu, 1961. godine – pribor za pisanje koji ustvari predstavlja maketu carskog prestola.
Autentičan poklon engleske kraljice Elizabete II publika neće moći da vidi, ali će saznati priču o tome kako je kraljica odlučila da Titu i njegovoj supruzi pokloni 10-12 parova papagaja i uz dar poslala detaljna upustva o izradi specijalnog kaveza na ostrvu Vanga, kao i o navikama i parenju papagaja.
Poseban segment izložbe čine odlikovanja kojim su sve predstavljene zemlje odlikovale Tita za dela učinjena u ratu i miru. Među njima se posebno izdavajaju evropska odlikovanja koja imaju najdužu tradiciju (danski Orden slona ustanovljen 1464), švedski Orden Serafima (druga polovina XVI veka) i britanski Orden kupatila (ustanovljen 1399, obnovljen 1725).
Izložba će biti otvorena do 23. januara 2014. godine.