Izložba „Mlinovi na području srednjeg Banata od praistorije do 1941. godine“ otvorena je u Salonu Narodnog muzeja u Zrenjaninu.
Izložba je rezultat istraživačkog rada za zvanje višeg kustosa, Dušana Marinkovića koji je završen 2015. godine i uz prateću dvojezičnu knjigu na srpskom i engleskom jeziku, prezentuje i pruža bogate informacije o nastanku i razvitku mlinske delatnosti i industrije na području srednjeg Banata.
Dušan Marinković
.jpg)
Autorova ideja nastala je 2012. godine u okviru projekta „Učinimo kulturno nasleđe dostupnim“ kada su fotografisani i dokumentovani svi objekti ovog tipa. Pažnja je posvećena mlinovima koji su se nalazili na području današnjeg Srednjobanatskog okruga i koji su u nadležnosti Narodnog muzeja Zrenjanin. Publika se ovim putem, na preko 40 panoa, upoznaje sa različitim vrstama mlinova kao što su vodenice, brodske vodenice, suvače, vetrenjače i industrijski mlinovi.
– Danas je u ovoj prostoriji nažalost više aktivnih mlinova nego što ih ima na području srednjeg Banata. Danas možete pronaći samo ostatke i „Bošnjakovu“ vetrenjaču u Melencima i vetrenjaču u Belom Blatu. Istini za volju bilo bi potrebno dosta intervencija da se one dovedu u kakvo takvo stanje ali to opet zavisi od države. Više nema nijedne suvače iako ih je nekad bilo po 30 u jednom mestu, a jednu jedinu i to onu koja je pod zaštitom UNESCO-a pronaćićete u Kikindi. Ideja da ovakvi objekti žive kao restorani ili muzeji u svetu je prevaziđena jer npr. u Holandiji se kinetička energija vetrenjača koristi za pravljenje ulja od kikirikija ili seču velikih greda – kaže Dušan Marinković autor izložbe.
Vanja Evđenić i Andrijana Mojsin učenice EGŠ „Nikola Tesla“
Putem tekstova doznajemo informacije o fizičkim, mehaničkim i arhitektonskim odlikama i funkcijama mlinova, sagledaav se njihov privredni značaj naročito u sklopu širenja industrijskog načina proizvodnje u današnjoj Vojvodini s početka 19. veka. Izložbom je obuhvaćeno i mapiranje mesta, na osnovu raspoložive građe, na kojima su se nalazili mlinovi u naseljima srednjeg Banata. Jedan segment izložbe je i prezentacija i sažeta analiza sačuvanih arhivskih fotografskih snimaka mlinova kao i snimaka koji prikazuju sadašnje stanje onih objekata koji su do danas očuvani ili su do nedavno postojali.
Učenici EGŠ „Nikola Tesla“ oživeli mlinove
Izložba je obogaćena i sa 6 maketa različitih vrsta mlinova, vodenica, vetrenjača i jednom persijskom paneomom koje je moguće obići sa svih strana, a rezultat su gotovo jednogodišnjeg rada učenika Elektrotehničke i građevinske škole „Nikola Tesla“.
Samo u ovu maketu vetrenjače učenici EGŠ „Nikola Tesla“ ugradili su 10 hiljada delova
Radna atmosfera na času maketarstva
Dr Peter Rokai profesor opšte istorije na Filozofskog Fakulteta u Novom Sadu ustupio je razglednice iz sopstvene arhive sa motivima vetrenjača, dok su u pratećem programu video projekcije, predavanja, radionice kao i implementacija QR kodova čime ovaj muzej postaje jedan od pionira primene novih tehnologija u Srbiji u svrhu muzejske izložbene aktivnosti. (Potrebno je preuzeti aplikaciju Mills of Central Banat AR).
Izložbu je omogućio i veliki broj saradnika i različitih institucija kako iz Srbije tako i inostranstva. Pomenućemo Istorijski arhiv Zrenjanina, Zavod za zaštitu spomenika kulture, Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika Subotica, Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Ministarstvo kulture i informisanja RS, IT firma Phime, RTS, International Wood Culture Society, organizacija koja se bavi prikupljanjem dokumentarnih filmova širom sveta posvećenih materijalnom i nematerijalnom kulutrnom dobru i Upminister Windmill muzej iz Londona.
.gif)
.gif)
