Organizacija žena sa invaliditetom „Mreža ..iz kruga…Srbija“ održala je protekle sedmice u Zrenjaninu okrugli sto na temu trenutnog položaja žena sa invaliditetom u Srbiji i na lokalnom nivou.
Okrugli sto vodila je Lepojka Čarević Mitanovski, predsednica mreže i članica Saveta za rodnu ravnopravnost Vlade Srbije koja se na tom položaju zalaže da žene sa invlaiditetom dobiju više prava ili da, kako je rekla, „bar ostvare sva ona prava koja im zakonom pripadaju“.
Tokom okruglog stola kom je prisustvovalo nekoliko žena sa invaliditetom iz Zrenjanina, koordinatorka za rodnu ravnopravnost Grada Zrenjanina Ljiljana Lazarević, predstavnik Policijske uprave i predstavnice Zrenjaninskog edukativnog centra, prezentovan je Izveštaj iz senke „Mreže…iz kruga…Srbija“ koji je pre pola godine u Ženevi predstavljen CEDAW komitetu. Tada se u Evropi čuo glas o uslovima i pravima žena sa invaliditetom u Srbiji. Pravnica ove mreže, Milica Đorđević, predstavila je Konvenciju o eliminisanju svih oblika diskriminacije žena koju je Srbija potisala i ratifikovala, što se smatra istorijskim momentom.
Čekajući da država i društvo promene svest o njihovom položaju, ove žene bore se za svoja prava i bolju svakodnevnicu na nacionalnom i još značajnijem, lokalnom nivou.
– Prema podacima Zavoda za statistku procenjuje se da u Srbiji ima 800.000 osoba sa invaliditetom, a više od polovine čine žene. One su dvostruko diskriminisane i na osnovu invaliditeta i pola, a često i manjine. Vlada stereotipno mišljenje da žene sa invaliditetom zbog svog invaliditeta ne mogu da ostvare društvene uloge, ne mogu da budu dobre majke, neko ko brine o nekome, i one se smatraju aseksualnim bićima. Što je stepen invaliditeta teži, to je teža njena situacija i veća je mogućnost da bude izložena nasilju i diskriminaciji, naročito od porodice i partnera sa kojim živi, rekla je Čarević Mitanovski.
Težak položaj žene sa invaliditetom u porodici – Ne spremaju se za rodnu ulogu i ne pripremaju se da budu majke, uskraćuju im se emotivne veze, a ako uspeju da osnuju svoju porodicu, uglavnom je to sa muškarcem sa invaliditetom. Ukoliko želi da ostvari majčinstvo, a uz to ne postoji podrška roditelja, ne postoji servis u Srbiji koji bi pomogao. Ako u braku žena stekne invaliditet, u 90% slučajeva muž je napušta.
Težak položaj žene sa invaliditetom u obrazovanju – Po statistikama žene uglavnom završavaju osnovnu školu, srednju retko a vrlo retko dođu do fakulteta. Obićno su to osobe sa manjim invaliditetom.
Težak položaj žene sa invaliditetom u socijalnoj zaštiti – Ne dobijaju decu na usvajanje i ne dobijaju decu nakon razvoda braka. O statusu hraniteljice nema govora, bez obzira na imovinski status i stepen invaliditeta.
Težak položaj žene sa invaliditetom u zdravstvenoj zaštiti – Nedostupne su zdravstvene institucije za očuvanje reproduktivnog zdravlja. Od ukupno 156 Domova zdravlja na teritoriji Srbije samo 19 ih je dostupno za ginokološke preglede ovh žena. Retko same odlučuju o rađanju, drugi odlučuju da se najčešće uradi abortus.
Težak položaj žene sa invaliditetom u javnom i poltičkom životu – Žena sa invaliditetom gotovo da nema u javnom životu, političkim partija, biznisu, privredi, institucijama.
Kada je u pitanju zaposlenost, prema evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje, u Srbiji postoji 25.000 nezaposlenih osoba sa invaliditetom, od tog broja 8500 čine žene.
Kao veliki problem navodi se nasilje, a poražavajući je podatak da su žene sa invaliditetom četri puta češće žrtve nasilja od žena bez invaliditeta. Kad žena sainvaliditetom prijavi silovanje, sudija prijavu preinačuje u obljubu nad nemoćnim licem. Kazna zatvora za silovanje je od 3 do 12 godina, a za obljubu nad nemoćnim licem kazna je 2 do 10 godina zatvora.
Prema rečima Ljiljane Lazarević zadužene za rodnu ravnopravnost na lokalnom nivou, plan je da se u narednom periodu u prizemlju zgrade Gradske uprave otvori kancelarija za osobe sa invaliditetom, a u planu je i obezbeđivanje neophodnih pomagala, posebno u oblasti ginekologije.
MILICA KNEŽEVIĆ : NEPRISTUPAČNOST KOLICIMA VELIKI PROBLEM
Među ženama sa invaliditetom koje su prisustvovale okruglom stolu bila je i mlada Milica Knežević iz Česterega koja četiri godine, nakon teške saobraćajne nezgode, živi sa kvadriplegijom.
– Za mene lično jedan od najvećih problema jeste nepristupačnost obrazovnim ustanovama. Trenutno idem u srednju školu i bez pomoći ne bih mogla ni fizički da uđem u nju. Ograničeno se osećam i van škole, počev od najobičnije šetnje kroz grad, do velikog broja institucija u gradu. Mnogo je delova grada koji su potpuno nepristupačni i neprohodni za invalidska kolica. Lično, doživela sam olakšanje kada sam počela da upoznajem žene sa invaliditetom jer sam od njih mogla da dobijem korisne informacije koje su mi bile od velikog zanačaja za svakodnevnicu i moje stanje, rekla je Milica za I love Zrenjanin.