10 zrenjaninskih jubileja u 2015. godini

U 2015. godini, Grad Zrenjanin će biti u prilici da obeleži deset manjih i većih jubileja.

1. 50 GODINA OD POSLEDNJE VELIKE POPLAVE BEGEJA

Poslednje veliko izlivanje korita Begeja odigralo se 1965. godine, kada je Begej još uvek tekao kroz centar grada.

Izliven Begej na potezu kod današnje „Prevlake“, 1965. godina (Istorijski arhiv Zrenjanin, F.45 Zbirka fotografija 1890-2003, 1791-b).

2. 80 GODINA OD PREIMENOVANJA GRADA U PETROVGRAD

Iako je doneta 29. septembra 1934, odluka o promeni naziva „Veliki Bečkerek“ u „Petrovgrad” stupila je na snagu tek 18. februara 1935. godine.

3. 90 GODINA OD PODIZANJA RUSKE CRKVE

Ruski emigranti, koji su nakon Oktobarske revolucije 1917. godine izbegli iz Rusije i utočište pronašli u Velikom Bečkereku, podigli su svoju crkvu 1925. godine na mestu gde se nešto ranije nalazio zatvor „Munkač“, srušen 1922. Crkva je podignuta u prepravljenom objektu u kom se dotle nalazio Ruski dom, koji je služio kao centar njihovog okupljanja.

4. 120 GODINA BUKOVČEVE PALATE

Veliki Bečkerek je 1895. godine dobio novo zdanje u svom centru: tzv. Savićevu kuću, danas poznatu pod imenom „Bukovčeva palata”. Prilikom zidanja ove kuće pronađenoje tzv. „bečkerečko blago“, koje se čuva u temišvarskom muzeju. Ono se sastojalo uglavnom od srebrnog nakita rimskog porekla. Objekat je kasnije postao poznat pod imenom potonjeg vlasnika Stevana Bukovca, koji ga je 1912. godine otkupio od Stevana Savića i u njemu otvorio modnu kuću, tj. dućan. Bukovčeva palata zidana je u eklektičnom stilu neorenesanse i neobaroka, a postavljena je idealno na tromeđi Pupinove ulice, Ulice kralja Aleksandra I Karađorđevića i Trga slobode. Shodno značaju ove tri glavne gradske saobraćajnice izrađene su i njene fasade. Najjednostavnija je ona prema Pupinovoj ulici, nešto raskošnija je ona prema Glavnoj ulici, a najbogatije je izvedena ona prema Trgu slobode. Bukovčeva palata restaurisana je 2011/2012. godine.

Bukovčeva palata

Novinska reklama za radnju Stevana Bukovca iz međuratnog perioda (Банатски гласник 13, год. VII, 13.4.1924, 2)

5. 120 GODINA OD OSNIVANJA BOLNICE „ĐORĐE JOANOVIĆ”

Opšta bolnica „Đorđe Joanović“ osnovana je 1895. godine kao Županijska bolnica „Jožef Hertelendi“, a prema nacrtima koje je nekoliko godina ranije izradio arhitekta Ištvan Kiš.

6. 120 GODINA OD OTVARANJA PRVE ELEKTRIČNE CENTRALE U GRADU

U Velikom Bečkereku je 1895. godine počela sa radom prva električna centrala, koja se nalazila u ulici Brigadira Ristića 43. U periodu između dva rata bila je česta tema novinskih natpisa, zbog spekulacija koje su pratile njeno poslovanje.

7. 150 GODINA OD OSNIVANJA ZRENJANINSKE KOŽARE

Zrenjaninska fabrika koža i obuće „Toza Marković” osnovana je 1865. godine. Njen osnivač bio je kožarski radnik Adolf Ekštajn. Ovo preduzeće je 1926. godine preraslo u fabriku, a nalazilo se u Gundulićevoj ulici broj 8.

Ekštajnova kožara u Gundulićevoj ulici br. 8, oko 1960. godine, (Istorijski arhiv Zrenjanin, F.45 Zbirka fotografija 1890-2003, 1380 )

8. 160 GODINA OD ROĐENJA PAVLA ARŠINOVA

U Velikom Bečkereku 10. decembra 1855. Godine rodio se Pavle Aršinov, istaknuti ekonomista i prosvetni radnik. Bio je urednik lista „Privrednik“ i objavio je brojne članke i studije iz oblasti ekonomije, poljoprivrede, socijalne politike i kulturne istorije. Njegova rodna kuća nalazila se u ulici Cara Dušana, a Aršinov je 1970. godine dobio i bistu u Aleji velikana u Karađorđevom parku (rad vajara Pavla Radovanovića). Nedavno je u Narodnom muzeju Zrenjanin održano i predavanje pod nazivom „Omaž Pavlu Aršinovu).

9. 170 GODINA OD ROĐENJA TOŠE JOVANOVIĆA

Doajen srpskog glumišta Toša Jovanović rođen je 2. juna 1845. godine u Velikom Bečkereku. Njegovo ime danas nose ulica u kojoj se rodio i pozorište u njegovom rodnom mestu. Ako je 2014. bila godina Mihajla Pupina, hoće li 2015. godina biti godina Toše Jovanovića?

Više podataka o Toši Jovanoviću možete pročitajte OVDE