Grad Zrenjanin obeležava danas sto treću godišnjicu od oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu, Praznik grada, i seća se tih slavnih i sudbonosnih dana iz svoje istorije, značajnih događaja i učesnika u njima. Kao i svake godine, položeno je cveće na spomen-obeležja posvećena ličnostima i događajima iz Prvog svetskog rata i odata počast herojima i oslobodiocima grada, na Trgu slobode organizovana je centralna proslava, dok je za popodnevne i večernje časove predviđen prigodan program u dve gradske ustanove kulture – u 18 časova u Salonu Narodnog muzeja otvara se izložba pod nazivom “Deca u Velikom ratu”, a u 19 časova počinje koncert Umetničkog ansambla Ministarstva odbrane “Stanislav Binički” u Narodnom pozorištu “Toša Jovanović”.
– Obeležavamo danas poslednji od tri istorijska, slobodno možemo reći sudbonosna datuma, u vezi sa okončanjem Velikog rata na ovim prostorima. Osnivanje prvog Srpskog narodnog odbora 31. oktobra prethodilo je današnjem Danu oslobođenja, 17. novembru, a srpska vojska ušla je u grad šest dana nakon potpisivanja primirja i okončanja ratnih dejstava na zapadnom evropskom frontu, 11. novembra – rekao je zamenik gradonačelnika Zrenjanina Saša Santovac, čestitajući na Trgu slobode Praznik grada sugrađanima, u ime Grada Zrenjanina, u ime gradonačelnika i u svoje lično ime.
Istakao je da su ti dani bili slavni, gotovo epski, jer su označili ostvarenje vekovnog sna srpskog naroda na ovim prostorima o prisajedinjenju Matici Srbiji.
– San je postao stvarnost, Srbija je izašla na obe obale Dunava, ali je cena ostvarenja tog sna skupo plaćena. Iako je formalno preuzimanje vlasti u našem gradu proteklo bez većih oružanih sukoba, srpska vojska, srpski junaci i heroji do slobode su stigli kroz stradanja koja je teško opisati. Ne postoje reči koje bi mogle na pravi način predočiti golgotu srpske države i naroda u tim ratnim godinama, u kojima je tadašnja Srbija izgubila gotovo trećinu svog stanovništva – naglasio je Santovac.
Dodao je i da je Srbija rat okončala na strani saveznika i dala nemerljiv doprinos slamanju austro-ugarske carevine. U toj borbi, podsetio je, učestvovali su i brojni naši sugrađani, mobilisani prethodno u vojsku iz koje je trebalo da svoju braću i sunarodnike gledaju kroz nišan.
– Takva zamisao kreatora krvavih ratnih sukoba nije mogla da opstane. Prelazeći masovno u redove srpske vojske, bečkerečki Srbi sačuvali su čast, obraz, ponos i vekovne grobove svojih predaka na ovim prostorima. Oni koji su preživeli rat, trijumfalno su se vratili u svoj grad, kao pobednici i oslobodioci. Oni koji su položili svoje živote, upisani su u večnost i nezaborav, a svi zajedno ugradili su sebe u temelje kuće koju smo nasledili i koju danas čuvamo i gradimo, kuće zvane država Srbija – istakao je u obraćanju zamenik gradonačelnika.
Na Trgu slobode je, osim polaganja venaca od strane više delegacija, služen i pomen oslobodiocima, a prigodnim se rečima obratio i istoričar Igor Micov, profesor Zrenjaninske gimnazije, koji je govorio o toku Prvog svetskog rata i njegovim posledicama na našim prostorima. Predočio je stanje u gradu na početku rata i uoči oslobođenja, kao i same trenutke tog značajnog dana, pre 103 godine. Podsetio se svih značajnih učesnika tih događaja, s posebnim osvrtom na naše sugrađane.
Glumac Narodnog pozorišta “Toša Jovanović” Milan Kočalović govorio je stihove pesama “Ave Serbia” Jovana Dučića i “Moja otadžbina” Alekse Šantića. Himnu Republike Srbije na početku svečanosti otpevala je Vasilija Zorić, učenica trećeg razreda srednje Muzičke škole “Josif Marinković” u Zrenjaninu, Odsek solo pevanje, u klasi profesorke Ane Aleksić Šajrer. Pomen oslobodiocima služio je jerej Veselin Vlaški, starešina hrama Svetog Arhangela Mihaila u Zrenjaninu.
U ime Grada Zrenjanina venac na spomenik kralju Petru položili su zamenik gradonačelnika Saša Santovac, zamenik predsednika Skupštine grada Oliver Mitrović i sekretarka Skupštine grada Svetlana Grujić. Vence su položili i predstavnici Srednjebanatskog upravnog okruga, Komande za razvoj banatske brigade i granizona Vojske Srbije u Zrenjaninu, Saveza udruženja potomaka ratnika Srbije 1912-1920, Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca, Odbora za obnovu spomenika kralju Petru Prvom Karađorđeviću, Organizacije “Svetosavlje”, Udruženja “Petrovgrad”, Udruženja članova i prijatelja Matice Srpske i Srpskog narodnog pokreta “Svetozar Miletić”, kao i predstavnici gradskih odbora SUBNOR-a, Srpske napredne stranke, Demokratske stranke Srbije i Pokreta obnove Kraljevine Srbije.
U toku prepodneva položeni su venci na spomen-ploču posvećenu pukovniku Dragutinu Ristiću – Brigadiru, komandantu Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo”, poznatog kao “Gvozdeni puk”, vojne jedinice srpske vojske koja je 17. novembra 1918. godine oslobodila tadašnji Veliki Bečkerek, zatim na spomen-bistu Vojvodi Bojoviću i na spomen-ploču posvećenu srpskim dobrovoljcima iz Prvog svetskog rata, pored glavnog ulaza u hram Uspenja Presvete Bogorodice. Ploču je 1936. godine podigao Mesni odbor ratnih dobrovoljaca u Petrovgradu, u znak sećanja na 115 poginulih i umrlih dobrovoljaca iz našeg grada. Oni su, tokom ratnih godina, prelazili put od Istočnog do Solunskog fronta, a neki od njih, u pobedonosnom pohodu srpske vojske, stigli su novembra 1918. godine do svog Velikog Bečkereka, kao oslobodioci. U ime Grada Zrenjanina, vence su na ova spomen-obeležja položili pomoćnica gradonačelnika Jelena Travar Miljević, član Gradskog veća Dejan Damjanović, zamenica skretarke Skupštine grada Sanja Bursać i načelnica Odeljenja društvenih delatnosti Gradske uprave Jelena Dragić.
Izvor: Zrenjanin.rs